زندگی نامه جعفر جوان، قاضی دادگستری

جعفر جوان، فرزند حاج شیخ علی آقا مجتهد جوان تبریزی، در بیست و چهارم صفر سال 1305 (هـ . ق.) برابر با 1268 (ش.) در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را نزد پدر فرا گرفت و در ادبیات فارسی و عربی به طور عام و در فقه و اصول، حكمت، معانی بیان و بدیع، منطق، فلسفه الهی و طبیعی، ریاضیات، علم حقوق و قوانین به طور خاص به كمال رسید. سپس به نجف اشرف رفت، ولی پس از مدتی به دلیل بیماری به ایران بازگشت و با اینكه تمام دروس فقهی و علوم اسلامی را تكمیل كرده بود، موفق به دریافت درجه اجتهاد نشد.

او نیز همانند دو برادر خود، محمد جوان معروف به عادل الدوله  و دکتر موسی جوان از هوش و ذكاوت خدادادی برخوردار بود. میزان اطلاعات و دانش او به حدی بود كه برای پذیرش در عدلیه، نیازی به امتحان وی نبود و شامل قانون معاف از آزمون ورودی به عدلیه شد، اما او به دلیل بلند نظری ذاتی و احترام به قوانین و مقررات، در این امتحان شركت كرد و در سال 1289 (ش.) عضو افتخاری و از شوال 1328 (هـ . ق.) عضو رسمی عدلیه شد و به وكالت عمومی در محكمه بدایت تهران پرداخت.

جوان عناوین شغلی مختلفی را بر عهده گرفت كه عبارتند از: معاون و عضو محكمه استیناف آذربایجان، كفیل محكمه استیناف آذربایجان، معاون و عضو استیناف تهران، عضو علی البدل استیناف تهران، عضو شعبه دوم استیناف مركز، رئیس محكمه استیناف مركز، كفیل دیوان عالی جنایی (فروردین 1308 ش.)، رئیس دیوان عالی جنایی (1310 ش.)، كفیل محاكم كل استیناف مركز (اسفند 1310 ش.)، رئیس دیوان عالی جزایی (مربوط به عمال دولت) در سال 1313 (ش)، نماینده وزارت دادگستری در شورای عالی احصائیه (آمار) و سجل احوال، رئیس اداره تهیه و تدوین و تنقیح قوانین دادگستری (آبان 1314 ش.)، عضو كمیسیون اصلاح محاكمات حقوقی (16-1315 ش.)، رئیس دادگستری خراسان، بازرس عالی قضایی، وكیل دادگستری (از سال 1322 ش.) و سرانجام تصدی یكی از دفاتر ثبت اسناد رسمی (از 1332 ش تا 1335 ش.)

جعفر جوان محققی صاحب سبك و بسیار منضبط و مقید به رعایت قوانین و مقررات بود و آرای صادره از سوی او، از ویژگیهای علمی و قضایی خاصی برخوردار بود. وی به علم فلسفه اسلامی و خصوصاً منطق، تسلطی بی مانند و قابل تحسین داشت.

یكی از محاكمات جنجالی و تاریخی او، محاكمه لیند نبلات آلمانی (رئیس یكی از بانكهای خارجی آن زمان) به جرم اختلاسی بزرگ از بانك بود كه نحوه محاكمه او در این دعوی حتی مورد توجه خارجیان قرار گرفت.

آثار تالیفی و تحقیقی میرزا جعفر جوان عبارتند از:

1- گلزار ادب (پنج جلدی، چندین بار نجدید چاپ شده است)

2- الطلقه الوصیفه فی بنادی علم البدایه (سه جلدی)

3- نفایس الحكمه (در فلسفه الهی)

4- المستحین (در علم بیان و بدیع)

5- قوانین شرعیه (كه مورد نیاز عموم و اعضای عدلیه بود)

6- بیان (در معانی و مسائل فلسفی)

7- چندین رساله مفصل در زمیه‌های فلسفه و منطقه.

میرزا جعفر جوان پس از 68 سال زندگی با عزت و پر تلاش، در دوازدهم آبان ماه 1335 (ش.) در تهران بدرود حیات گفت. پیكرش در آرامگاه خانوادگی جوان در امامزاده عبدالله (س) تهران و در كنار دو برادرش دكتر موسی و محمد جوان (عادل الدوله) به خاك سپرده شده است.

منبع: قضاوت‌آنلاین: مبارکيان، عباس، چهره ها در تاريخچه نظام آموزش عالي حقوق و عدليه نوين، چاپ اول، انتشارات پيدايش، تابستان ۱۳۷۷