جمعیت جهان در حدود هفت میلیارد نفر می باشد و ساکنان این کره خاکی به 6500 زبان با یکدیگر صحبت می کنند اما شرایط و امکانات به اندازه‌ای نابرابر برای آموزش زبان مادری توزیع شد. سازمان ملل متحد هشدار داد که بسیاری از زبان‌های جهان در حال انقراض است. با نابودی این زبان‌ها، جهان از نظر فرهنگی، فقیرتر خواهد شد. زندگی به زبان مادری برای بسیاری از مردم جهان راحت نیست و دولت‌ها باید برای رفع تبعیض در این زمینه تلاش کنند.
سازمان ملل متحد برای جلب توجه دولت ها به زبان مادری، در سال 1999 تصمیم گرفت روز جهانی زبان مادری را به مردم معرفی کند که به همین جهت، روز 21 فوریه، روز جهانی زبان مادری نام گذاری شد. این سازمان در سال جاری نیز به مناسبت این روز، پوستری منتشر کرد که در آن در مورد آموزش چند زبانه و ویژگی آن توضیح می دهد. آموزش زبانه چند زبانه یعنی استفاده از دست کم سه زبان برای آموزش که شامل زبان اول یا زبان مادری، زبان دوم که منطقه ای یا ملی و زبان سوم زبان بین‌المللی است. آموزش زبان مادری، کیفیت آموزش را بالا می برد زیرا بنابر توضیح پوستر اشاره شده، فرایند آموزش را آسان می کند و در نتیجه توانایی یادگیری روی دیگر زبان‌ها بالا می رود.
یونسکو از مردم جهان خواست که در 21 فوریه هر سال به این مسئله فکر کنند که اگر همدلی لازم وجود نداشته باشد، بعضی از زبان های دنیا که با خطر انقراض جدی مواجهه‌اند، نابود خواهند شد.
آموزش زبان مادری در اسناد حقوقی
منشور زبان مادری در سال 1996 تصویب شد. بندهای سه گانه آن به زبان مادری می پردازد. در بند یک آن آمده است، دانش آموزان در یک مدرسه باید تحصیلات رسمی را با زبان مادری خود آغاز کنند و در بند دیگر آمده، دولت‌ها موظفند تمام امکانات را مهیا کنند که آنان از حق زبان مادری برخوردار شوند.
میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی که یکی از عهدنامه‌های سازمان ملل متحد بر پایه‌ی اعلامیه جهانی حقوق بشر است و در ۱۶ دسامبر ۱۹۶۶ ایجاد و در ۲۳ مارس ۱۹۷۶ برابر با ۳ فروردین ۱۳۵۵ لازم‌الاجرا شد و دولت ایران در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۴۷ این میثاق را امضا و در ۱۷ اردیبهشت ۱۳۵۴ از تصویب گذرانده‌است و به این ترتیب به آن اعتبار قانونی بخشیده و خود را به آن متعهد ساخته‌است، در یکی از بندهای خود به حق کودک می پردازد که در آن به زبان مادری کودک اشاره دارد.
در ایران نیز اصل 15 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تحصیل به زبان مادری را به رسمیت شناخته است.
برخی صحبت کردن به زبان محلی و مادری به ویژه در محل کار – که اصولاً زبان رسمی تکلم می شود – را بی فرهنگی می دانند اما به حق برخی اقوام در هر محیط و محلی پایبند زبان مادری خود بوده و به آن تکلم می کنند. شاید آنان مفهوم این عبارت که ظریفی گفت: آن حسی که در “تِی بِلا مِی سر” هست در هزار تا “عزیزم و جانم” نیست، را بیش از بیش درک کرده‌اند!
دیدگاهتان را بنویسید