لازمه خروج فرزند از حضانت والدین، بلوغ همراه با رشد است

[box type=”shadow” align=”” class=”” width=””]

قضاوت آنلاین: سه شنبه 13 تیرماه 1396 شصتمین جلسه نقد و بررسی آراء قضایی دادگاه های تجدیدنظر استان تهران در سالن ولایت مجتمع امام خمینی «ره» با موضوع «زمان خروج فرزند از حضانت والدین؛ بلوغ یا رشد؟» با محوریت نقد آراء شعب 24 و 45 دادگاه تجدید نظر استان تهران برگزارگردید. در این جلسه دو رأی از شعب 24 و  45 دادگاه تجدیدنظر استان تهران در خصوص سئوال مزبور مورد نقد و بررسی قرارگرفت و در پایان نظر شعبه 45 دادگاه فوق به عنوان نظر اکثریت برگزیده شد. ضمناً پیشنهاد می‌شود، برای آشنایی با حضانت به پست “مفهوم حضانت طفل، مسئولین آن و شرایط سلب حضانت از شخص عهده‌دار آن” مراجعه نمایید.

[/box]

نظریه اول– خروج از حضانت با بلوغ صورت می‌گیرد

برخی قضات حاضر معتقد بودند، فرزند با رسیدن به سن بلوغ از حضانت والدین خود خارج می شود و در نتیجه پس از آن خود او خواهد بود که انتخاب می کند با کدام یک از آنها زندگی کند. با توجه به این که در قانون مقرره صریحی درباره زمان خروج فرزند از حضانت والدین وجود ندارد، اما با لحاظ ماده 1210 قانون مدنی و این که حضانت امر غیرمالی است و مشمول تبصره دو ماده فوق نیز، نیست، در نتیجه پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ که مطابق با تبصره یک ماده  فوق‌الذکر، دیگر نمی توان او را به زندگی با یکی از والدین مجبور کرد، پس باید نتیجه گرفت که حضانت با رسیدن او به سن بلوغ پایان یافته‌است. رأی شعبه 24 دادگاه تجدیدنظر استان تهران متضمن نظر حاضر است.

نظر دوم- برای خروج از حضانت بلوغ و رشد لازم است

گروه دیگری از قضات حاضر معتقد بودند، اولاً: چون مقرره صریحی در قانون برای زمان خروج فرزند از حضانت تعیین نشده است، قانون از این حیث مبهم یا ساکت است و در نتیجه به اقتضای اصل 167 قانون اساسی باید به منابع یا فتاوای معتبر فقهی رجوه نمود و در فقه علاوه بر بلوغ، رشد فرزند نیز برای خروج او از حضانت لازم دانسته شده است. ثانیاً: با توجه به ماده 45 قانون حمایت از خانواده مصوب 1391 دادگاه باید در تصمیمات خود به گونه‌ای حکم کند که مصلحت فرزند رعایت شود. در صورت رسیدن دختر به سن 9 سالگی، آیا سپردن انتخاب نوع زندگی به او موافق مصلحت اوست، در صورتی که او به رشد نرسیده باشد؟ ثالثاً: به مقتضای تبصره 2 ماده 1210 قانون مدنی، اقامه دعوای مالی مانند نفقه از او پذیرفته نیست، پس چگونه می توان پذیرفت کسی که اقامه دعوای مالی از او پذیرفته نیست بی نیاز از حضانت والدین خود باشد؟ رابعاً: فردی که به سن 9 یا 15 سال رسیده است لزوماً از عنوان طفل که در قانون موضوع حضانت واقع شده است خارج نشده است. خامساً: کنوانسوین حقوق کودک سن 18 سال را برای پایان دروه کودکی تعیین نموده است و ایران نیز به این کنوانسیون پیوسته است. رأی شعبه 45 دادگاه تجدیدنظر استان تهران حاوی این نظر است.

نظر اکثریت:

اکثریت حاضرین، با توجه به آنچه در منابع معتبر فقهی آمده است و با توجه به مناط حضانت در قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده که حمایت از خانواده و اعضای آن به خصوص فرزندان آن است و فلسفه تأسیس حضانت، رأی شعبه 45 دادگاه تجدید نظر استان تهران را که زمان خروج از حضانت را بلوغ همراه با رشد فرزند دانسته بود، صحیح دانستند.

منبع: قضاوت‌آنلاین به نقل از پژوهشگاه قوه قضاییه