بیوگرافی دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی، استاد حقوق مدنی
دكتر محمد جعفر جعفری لنگرودی از مفاخر و مشاهیر علم حقوق ایران، در 24 فروردین 1302 (ش.) در لنگرود به دنیا آمد. پدر و مادرش تحصیلات مذهبی و اشتغالات علمی و روحانی داشتند.
در آغاز كودكی به فراگیری خوشنویسی، سواد، ادبیات فارسی و ادبیات عرب در محضر پدر بزرگوار خود مشغول شد. دوره تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در لنگرود به پایان رساند و وارد دانشسرای مقدماتی رشد شد. پس از درگذشت پدر، به ادامه تحصیل در مدارس و حوزههای علمیه مذهبی پرداخت و به مشهد مقدس رفت. در این شهر به فراگیری صرف و نحو، فرهنگ و ادبیات عرب، فصاحت و بلاغت در مدرسه علمیه دودر چهار گنبد مشهد مشغول شد. پس از مدتی كتاب المیزان در منطق را ترجمه كرد.
او از اولین طُلابی بود كه پس از احیای مجدد حوزه علمیه مشهد، به آنجا رفت و به طور همزمان به تحصیل علوم و تدریس دانش خود مشغول بود. در این زمان با چهرههایی مشهور مانند پروفسور عبدالجواد فلاطوری دوستی داشت. پس از تكمیل مقدمات، دروس سطح و خارج خود را نزد آیت الله حاج میرزا هاشم قزوینی آموخت و مورد اعتماد ایشان قرار گرفت، به طوری كه اغلب، پاسخ به سئوالات طلبههای دیگر را به او (آقای لنگرودی) ارجاع میكرد.
دكتر لنگرودی از محضر آیت الله حاج میرز مهدی اصفهانی (در مدرسه نواب)، آیت الله كدكنی، میرزا مهدی آشتیانی، ادیب نیشابوری بهرههای فراوان برد.
در سال 1326 (ش.) به مدرسه حاجی اسد رفت و دروس خارج خود را در محضر آقا شیخ هاشم و آیت الله دامغانی فرا گرفت. آنگاه به قم رفت و از محضر علما و مراجع بزرگ آن زمان مانند آیت الله العظمی بروجردی، آیت الله خوانساری و آیت الله صدر كسب فیض كرد.
به موازات تحصیل در حوزه قم، در دانشكده حقوق دانشگاه تهران نیز ثبت نام كرده و با پیشینه دانش و آگاهی های قبلی خود به سرعت در علم حقوق پیشرفت كرد. از شاگردان دکتر سید حسن امامی بود. در همان سال اول كتاب اصول فلسفه حقوق را تالیف كرد و نبوغ خویش را در علم حقوق نمایان ساخت.
دوره لیسانس را با رتبه اول به پایان رساند و سرانجام چهاردهم دی ماه 1339 (ش.) با ارائه پایان نامه “تاثیر اراده در حقوق مدنی موفق” به دریافت دكترای حقوق خصوصی و قضایی خود با درجه عالی و تقدیر هیئت رسیدگی به این پایان نامه، شد.
مشاهده کنید: بیوگرافی ویدیویی دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی
در اواسط دهه 1330 (ش.) به استخدام وزارت دادگستری درآمد و در كادر قضایی به خدمات مختلفی پرداخت اما غالباً خدمت قضایی در اداره كل ثبت كشور را بر عهده داشت.
به موازات شغل قضایی، از اواخر دهه 1330 به تدریس در دانشكده حقوق دانشگاه ملی ایران (شهید بهشتی كنونی)، دانشكده حقوق دانشگاه تهران، كلاسهای قضایی دادگستری و مراكز آموزش عالی دیگر پرداخت.
پس از بازنشستگی از دادگستری به عضویت هیئت علمی دانشكده حقوق دانشگاه تهران درآمد و مدتی نیز در سال 1363 (ش.) ریاست دانشكده حقوق این دانشگاه را بر عهده داشت.
دكتر لنگرودی در طول بیش از 40 سال خدمت فرهنگی و علمی، به تحقیق در شاخهها و رشتههای مختلف حقوقی پرداخته است كه نمونهای از آنها عبارتند از: حقوق اسلامی، حقوق تطبیقی، فقه و اصول فلسفه و ادبیات فارسی. او سالهای گرانبهای عمر خویش را در راه پژوهش در علم حقوق و تلفیق حقوق اسلامی و حقوق نوین صرف كرد. آثار ایشان سرشار از ایدهها و ابتكارات تالیفی به منظور تفهیم حقوق به زبان ساده و كاربردی است. نمونه ارزشمند این گونه آثار، مجموعه دوره دانشنامه حقوقی و ترمینولوژی حقوق و مبسوط در پنج جلد است. مقدمه ای كه ایشان بر دیوان حافظ (درباره حافظ) نوشته بودند به مدت 30 سال چاپ میشد و به عنوان مرجع مورد استفاده قرار میگرفت.
«دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی در ویدیوی فوق بیان می دارد:
«در سال 1370 ابلاغ تقاقد خود را از دانشکده حقوق تهران دریافت کردم. آن رابطه قطع می شود ولی رابطه علمی بین عالم و کارهای علمی او همچنان باقی می ماند. چنانکه بعد از سال 1370 تاکنون حدود 24 سال از آن میگذرد، آنی از تحقیق، مطالعه و تألیف غافل نبودم.»
بی سبب نبود که به عنوان پژوهشگر پیشکسوت نمونه دانشکده حقوق و علوم سیاسی معرفی شدند.
آثار تألیفی و تحقیقی
اهم آثار تالیفی و تحقیقی دكتر لنگرودی عبارتند از:
1- آرای شورای عالی ثبت و شرح آن
2- اصول فلسفی حقوق از ادوار فلسفه ابوالمعالی
3- تاثیر اراده در حقوق مدنی ایران
4- تاریخ حقوق ایران از انقراض ساسانیان تا آغاز مشروطه
5- تاریخ معتزله، فلسفه فرهنگ اسلام به انضمام كتاب علی (ع) به زبان انگلیسی
6- ترمینولوژی حقوق
7- التقریب الی حاشیه التهذیب
8- حقوق اسلام
9- حقوق ثبت
10- حقوق مدنی رهن، صلح،وصیت (دو جلدی)
11- حقوق مدنی عقد كفالت
12- حقوق مدنی وصیت
13- دانشنامه حقوقی (دائره المعارف قوانین و مقررات آیین دادرسی مدنی، ادله اثبات دعوی، امور حسبی و ثبت املاك و اسناد و ثبت شركتها و ثبت احوال (كلاً در 5 جلد)
14- دائره المعارف حقوق مدنی و تجارت
15- دائره المعارف علوم اسلامی (سه جلد)
16- حقوق مدنی ارث
17- حقوق مدنی تعهدات
18- حقوق مدنی عقد حواله
19- حقوق مدنی حقوق خانواده
20- شرح قانون مدنی حقوق اموال
21- حقوق مدنی عقد ضمان
22- مقدمه عمومی علم حقوق
23- فرهنگ حقوقی (كانون معرفت)
24- علم الحدیث یا خودآموز رجال و درایه
25- مجموعه محشی از قوانین و مقررات ثبت (ثبت اسناد و املاك شركتها و اعلام و اختراعات)
26- مجموعه قوانین ایران (مجلس شورای ملی – قسمت قوانین)
27- تعدیل النحو (خلاصه شرح رضی الدین استرآبادی بر كتاب كافی منهاج)
28- المعول (خلاصه كتاب المطول) 29- المیزان (در مسائل تهذیب تفتازانی)
30- مكتبهای حقوقی در حقوق اسلام
31- منطق حقوق.
دکتر لنگرودی 8 سال از دکتر امیر ناصر کاتوزیان بزرگتر بود و با وصف کهولت سن به امر تألیف مشغول بودند.
ایشان در 8 اسفند 1401 در ایستبورن انگلستان در گذشت و در جوار همسرش در همان شهر به خاک سپرده شد.
دیدگاهتان را بنویسید