سوال از: حمیدرضا

سلام، مادر من صاحب 9 سهم از 13 سهم مشاع بک خانه است که 1/5 سهم خود را از طریق مبایع نامه فروخته و در دفتر اسناد رسمی ان را به نام خریدار کرده، اما خریدار از بیسوادی و کهولت سن مادر من سوءاستفاده کرده و قبل از انتقال رسمی و بعد از مبایع نامه بک اقرار نامه روی کاغذ معمولی با اثر انگشت از مادر من گرفته و چند نفر شاهد هم که هیچ کدام آنها را نمی شناسیم زیر آن را امضا کرده اند که ایشان با همان مبلغ پرداختی کل خانه را خریده و به استناد همین اقرارنامه از مادر من به جرم فروش مال غیر شکابت کرده است. لطفاً مرا راهنمایی کنید. ممنون

پاسخ از ما

با توجه به این که از مفاد مبایع نامه، اقرارنامه و سند رسمی انتقال 1/5 دانگ اطلاع کاملی نداریم، بطور دقیق نمی‌توان در مورد وضعیت مالکیت خریدار جدید نسبت به سهم مازاد بر میزان مالکیت موضوع مبابع نامه، اعلام نظر کرد و مشخص نیست که آیا سند رسمی انتقال نسبت به شش دانگ صادر شد یا تنها 1/5 دانگ خریداری شده اولیه و ..

اما آنچه از سئوال شما قابل برداشت است این که، مادر شما با این تصور که هنوز مالک 4/5 دانگ مشاع از خانه می‌باشد، اقدام به فروش آن نمود که خریدار مزبور از ایشان به عنوان فروش مال غیر شکایت نموده است. با این قید، باسخ ما به شرح زیر است.

فرض اول- اگر هنوز مالکیت خریدار نسبت به 4/5 دانگ مستند به همان اقرارنامه بوده و سند رسمی انتقال آن تنظیم نشده است، پیشنهاد می شود که در شعبه تحقیق دادیاری یا بازپرسی که شکایت در آنجا در حال رسیدگی است، مادر شما مدعی مالکیت خود بر 4/5 دانگ شود و نسبت به اقرارنامه هم می تواند چند ادعا را مطرح کرد:

الف- چنانچه در ابتداء اثر انگشت مادر شما در سند سفیدی اخذ و در مرحله زمانی دیگر در آن، اقرارنامه تنظیم شده و شهود هم امضاء کردند، مادر شما شکایت متقابل سوء استفاده از سفید امضاء علیه خریدار مطرح کند. برای اطلاعات بیشتر ضرورتاً پست های ضمانت اجرای کیفری سوءاستفاده از ضعف نفس، هوی و هوس شخص بیمار و غیررشید  ، اثبات جرم سوءاستفاده از ضعف نفس، هوی و هوس و حوائج شخص غیررشید نیازمند علم متهم است و اثبات حجر از شرایط تحقق جرم سوءاستفاده از ضعف نفس، هوی و هوس و حوائج شخص غیررشید نیست را ملاحظه کنید.

ب- هرگاه اقرارنامه تنطیم و بعد امضاء از مادر شما گرفته شد و شهود هم امضاء کردند، بهتر است که مادر شما شکایت متقابل سوء استفاده از ضعف نفس علیه خریدار طرح کند. برای اطلاعات بیشتر حتماً پست های ضمانت اجرای مدنی سوء استفاده از ضعف نفس، هوی و هوس شخص بیمار و غیر رشید و ضمانت اجرای جزایی سوء استفاده از ضعف نفس و هوی و هوس شخص بیمار و غیررشید را مطالعه نمایید.

در هریک از دو فرض فوق، اگر شکایت شما منتهی به صدور قرار جلب به دادرسی علیه خریدار شد، باید در قبل یا همزمان با جلسه اول رسیدگی دادگاه کیفری دو، مادر شما دادخواست ابطال اقرارنامه را هم تهیه و تقدیم کند تا به این این دعوای حقوقی نیز همزمان با شکایت کیفری توأمان رسیدگی شود.

ج- اگر امکان طرح هیچیک از شکایت های فوق نباشد، پیشنهاد می شود که مادر شما در جلسه تحقیق دادیاری یا بازپرسی مدعی مالکیت خود بر 4/5 دانگ شده و دلایل خود (از جمله شهود زمان تنظیم مبایع نامه 1/5 دانگ که میزان مالکیت فروش تنها 1/5 دانگ بوده و نه بیشتر از آن و اگر قصد فروش ششدانگ را داشته، همان زمان اقدام می کرد نه این که بعداً اقرارنامه تنظیم کند که کمی غیرمتعارف است، این که خریدار ثابت کند که ثمن 4/5 دانگ را به چه صورت به مادر شما پرداخت کرده، درخواست مواجهه حضوری با شهود و شهادت در این که زمان، مکان تنظیم اقرارنامه چه زمانی بوده و ثمن چگونه پرداخت شد و …) را ارائه دهد تا مقام تحقیق اعم از دادیار یا بازپرس به جهت حدوث اختلاف در مالکیت و تأثیر آن در شکایت فروش مال غیر، ناگزیر براساس  ماده 21 قانون آیین دادرسی کیفری اقدام به صدور قرار اناطه کیفری نماید و شما را هدایت به طرح دعوی ابطال اقرارنامه و اثبات مالکیت نسبت به 4/5 دانگ در دادگاه حقوقی کند. بعد از طرح این دعوا هم باید گواهی تقدیم دادخواست آن را ظرف مهلت یک ماه از تاریخ ابلاغ قرار اناطه به مرجع فوق تقدیم کنید. به این طریق، شکایت کیفری تا زمان رسیدگی به دعوای مزبور، بایگانی می شود ولی به مجرد مشخص شدن نتیجه آن، مجدد ثبت و رسیدگی ادامه می‌باید.

فرض دوم- اگر انتقال 4/5 دانگ هم به صورت رسمی در دفتر اسناد رسمی صورت گرفته باشد که لازمه آن این است که مادر شما باید برای امضاء سند انتقال به دفتر اسناد رسمی می‌رفت که با توجه به کهولت سن و بی‌سوادی، حتماً‌ همسر یا فرزندان وی نیز ایشان را همراهی کرده‌اند! در هر حال، در این صورت باید ضمن ادعای مالکیت در شعبه تحقیق به شرح فوق، باید موارد اول یا دوم را بر حسب مورد انجام و ضمن طرح دعوای ابطال اقرارنامه باید دعوای ابطال سند رسمی انتقال را نیز طرح کند تا با اخذ حکم در این دعاوی با ارائه آن به مرجع تحقیق دادسرا، قرار منع تعقیب مادر شما صادر شود.

[ghazavatonline]