قانون ثبت احوال مصوب 16 تیرماه 1355 مجلس شورای ملی با اصلاحات بعدى

فصل اول‌-کلیات

ماده 1 (اصلاحى 1363/10/18)- وظائف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است:

الف‌- ثبت ولادت و صدور شناسنامه.

ب‌- ثبت واقعه وفات و صدور گواهى مرگ.

ج‌- تعویض شناسنامه‌هاى موجود در دست مردم.

د- ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات.

هـ- صدور گواهى ولادت براى اتباع خارجه.

و- تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگى.

ز- جمع‌آورى و تهیه آمار انسانى سراسر کشور و انتشار آن.

ح‌- وظائف مقرر دیگرى که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است.

ماده 1 قبل از اصلاح- وظایف سازمان ثبت احوال کشور به قرار ذیل است:
‌الف – ثبت ولادت و صدور برگ ولادت و شناسنامه.
ب – ثبت واقعه فوت و صدور گواهی مرگ.
ج – تعویض شناسنامه‌های موجود در دست مردم.
‌د – ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات.
ه – صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه.
‌و – تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی.
‌ز – جمع‌آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن.
ح – وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است.

ماده 2- براى مطالعه و پیشنهاد روشهاى فنى و اظهارنظر درباره اصلاح یا تغییر فرمها و نمونه‌هاى سجلى و آمارى و نحوه جمع‌آورى و انتشار آنها و تهیه دستورالعمل‌ها و روشهاى فنى سجلى و طرز جمع‌آورى اوراق باطله و تنظیم و نگهدارى و حفاظت اسناد و مدارک سجلى در مرکز سازمان ثبت احوال کشور شورایى به نام شوراى عالى ثبت احوال تشکیل مى‌شود. اعضاء شوراى عالى ثبت احوال عبارت خواهند بود از رئیس سازمان ثبت احوال کشور یا قائم‌مقام او و یک نفر از استادان دانشکده حقوق به انتخاب رئیس دانشگاه تهران و یک نفر از قضات دادگسترى به انتخاب وزیر دادگسترى و یک نفر از کارمندان مطلع ثبت احوال به انتخاب رئیس سازمان ثبت احوال و نماینده مرکز آمار ایران، ریاست شورا با معاون وزارت کشور و رئیس سازمان ثبت احوال کشور یا قائم‌مقام او مى‌باشد و رأى اکثریت لازم‌الاجراء خواهد بود.

تبصره- نحوه جمع‌آورى و انتشار آمار انسانى و تهیه نمونه‌هاى مربوط به پیشنهاد سازمان ثبت احوال کشور پس از جلب نظر مرکز آمار ایران و تصویب شوراى عالى ثبت احوال تعیین خواهد شد.

ماده 3 (اصلاحى 1363/10/18)- در مقر هر اداره ثبت احوال هیأتى به نام هیأت حل اختلاف مرکب از رئیس اداره ثبت احوال و مسؤول بایگانى یا معاونین و یا نمایندگان آنان و یکى از کارمندان مطلع اداره مزبور به انتخاب رئیس اداره ثبت احوال استان تشکیل مى‌شود، وظائف هیأت حل اختلاف به قرار زیر است:

1- تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل وقایع و وفات بعد از امضاء سند و قبل از تسلیم شناسنامه یا گواهى ولادت یا وفات و تکمیل سند از نظر مشخصاتى که «نامعلوم» بوده است مندرج در ماده 29 این قانون.

2- رفع اشتباهات ناشى از تحریر ضمن ثبت وقایع یا نقل مندرجات اسناد و اعلامیه‌ها و مدارک به دفاتر ثبت کل وقایع و سایر دفاتر.

3- ابطال اسناد و شناسنامه‌هایى که بیگانگان مورد استفاده قرار داده‌اند و طبق ماده 44 اعلام مى‌شود.

4- ابطال اسناد مکرر و یا موهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنس صاحب سند و تغییر نامهاى ممنوع.

5- حذف کلمات زائد، غیر ضرورى و یا ناشى از اشتباه در اسناد سجلى اشخاص.

ترتیب تقاضا و گردش کار دفاتر هیأت‌ها و نحوه رسیدگى و ابلاغ تصمیمات در آیین‌نامه اجرائى این قانون تعیین خواهد شد.

تبصره(اصلاحى 1363/10/18)- تصحیح هر نوع اشتباه در تحریر مندرجات دفتر ثبت کل وقایع و وفات اگر قبل از امضاء باشد با توضیح مراتب در حاشیه سند به عمل مى‌آید و امضاءکنندگان سند ذیل توضیح را امضاء خواهند نمود.

ماده 4- رسیدگى به شکایات اشخاص ذى نفع از تصمیمات هیأت حل اختلاف و همچنین رسیدگى به سایر دعاوى راجع به اسناد ثبت احوال با دادگاه شهرستان [دادگاه عمومی حقوقی فعلی] یا دادگاه بخش مستقل محل اقامت خواهان به عمل مى‌آید و رأى دادگاه فقط پژوهش‌پذیر است. مهلت شکایت از تصمیم هیأت حل اختلاف ده روز از تاریخ ابلاغ است.

تبصره- ماده 25 قانون آیین دادرسى دادگاه‌هاى عمومى و انقلاب در امور مدنى مصوب 1379/1/21 جانشین این تبصره شده است.

تبصره منسوخ- هرگاه سند ثبت احوال در ایران تنظیم شده و ذینفع مقیم خارج از کشور باشد رسیدگی‌ها با دادگاه محل صدور سند و اگر محل تنظیم سند‌و اقامت خواهان هر دو در خارج از کشور باشد با دادگاه شهرستان تهران خواهد بود.

ماده 5 (اصلاحى 1363/10/18)- سازمان ثبت احوال کشور در اجراء وظائفى که بر عهده دارد مى‌تواند از وجود کارکنان سازمانهاى دولتى و ارگانها و نهادهاى انقلاب اسلامى موجود در محل استفاده نماید.

تبصره 1 (اصلاحى 1363/10/18)- مأموران دولت و کارکنان بیمارستانها و گورستانها مکلفند با سازمان ثبت احوال کشور در اجراء وظائف قانونى همکارى نمایند.

تبصره 2 (اصلاحى 1363/10/18)- نحوه استفاده از خدمات افراد و سازمانها و ارگانها و نهادها به موجب آیین‌نامه اجرائى این قانون خواهد بود.

ماده 6- نماینده یا مأمور ثبت احوال کسى است که از طرف سازمان ثبت احوال کشور و یا ادارات تابعه براى ثبت وقایع یا دریافت اعلامات منصوب شده باشد.

تبصره 1- اعلام‌کننده کسى است که مکلّف به اعلام واقعه مى‌باشد و مى‌تواند به شخص دیگرى رسماً وکالت دهد تا از طرف او واقعه را اعلام نماید.

تبصره 2- گواه از لحاظ این قانون کسى است که صحت اظهارات اعلام‌کننده را گواهى مى‌کند.

ماده 7- سن گواه و اعلام‌کننده نباید کمتر از 18 سال تمام باشد.

پدر و مادرى که قبل از رسیدن به سن 18 سال تمام ازدواج کرده‌اند مى‌توانند ولادت یا وفات فرزند خود را اعلام نمایند.

ماده 8 (اصلاحى 1363/10/18)- دفتر ثبت کل وقایع و وفات و شناسنامه و گواهى ولادت و اعلامیه‌ها و اطلاعیه‌ها و دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگى از اسناد رسمى است و تا زمانى که به موجب تصمیم هیأت حل اختلاف یا رأى دادگاه بر حسب مورد تصحیح یا باطل نشده به قوت خود باقى مى‌باشد.

ماده 9 (اصلاحى 1363/10/18)- رونوشت یا فتوکپى شناسنامه یا گواهى ولادت مراجعین به ادارات و مؤسسات دولتى و شهردارى و بخش خصوصى که براى انجام مراجعات آنان ضرورت دارد مستقیماً توسط آن مراجع تهیه خواهد شد.

برگه‌ها: 1 2