بیوگرافی سید احمد شریعت زاده ملقب به مشاور، قاضی و وکیل پایه یک دادگستری
سید احمد شریعت زاده (مشاور)، فرزند حاج سید تقی شریعتمدار، در سال 1262 (ش.) در محله سنگلج تهران به دنیا آمد. از كودكی تا پایان عمر به فراگیری فقه و علوم اسلامی، دروس خارج فقه، تمام رشته‌های علم حقوق و معارف علوم طبیعی (در مدرسه عالی صلاحیت دولتی) مشغول بود.
علاقه‌اش به مطالعه تا حدی بود كه اغلب در حال مطالعه در كتابخانه كانون وكلا دیده می‌شد و این اواخر به كمك ذره بین مطالعه می كرد.
اشتغال به قضاوت
شریعت زاده در اولین تشکیلات قضائی کشور از سال 1291 در زمان وزارت حسن پیرنیا ملقب به مشیرالدوله و با سمت معاون دادسرای تهران آغاز شد. پس از طی سمت های مختلف، به مقام معاونت اول دادسرای دیوان عالی کشور رسید و تا 1307 به مدت 16 سال به شغل قضاوت اشتغال داشت.
نمایندگی مجلس شورای ملی
سید احمد شریعت زاده در دوره های پنجم و ششم و هفتم و چهارده ام و پانزدهم قانون گذاری از حوزه انتخابیه مازندران (بابل) و در دوره هشتم و نهم از حوزه انتخابیه مرکزی (خمین و محلات) از سوی مردم به نمایندگی مجلس شورای ملی وقت انتخاب گردید و در زمان ریاست مجلس مرحوم موتمن الملک پیرنیا به نیابت اول مجلس شورای ملی برگزیده شد.
بسیاری از قوانین مهم مصوّب مجلس شورای ملی در طی این دوره از جمله قانون محاکمه وزراء ، توسط ایشان تنقیح گردیده است.
اشتغال به وکالت
شریعت زاده از سال 1307 تا 1315 در یک دوره و از سال 1320 تا پایان زندگی، برای بار دوم به وکالت دادگستری پرداخت. علاوه بر این که وی خود یکی از مؤسسین کانون وکلای دادگستری در بیستم آبان ماه 1309 است، در دوره ششم هيأت مديره كانون وكلاء دادگستري (سال های 30 به بعد) و نیز دوره هفتم که بعد از جریانات نهضت ملی 1332 پا گرفت، از اعضای اصلی هيأت مديره كانون وكلاء دادگستري بود.
شریعت زاده علاوه بر احاطه کامل به امور مدنی، کیفری، مسائل قضائی و حقوق بین الملل، در فلسفه و علوم اجتماعی و منطق و فقه و اصول، استاد و ناطقی زبردست بود و در طول بیش از نیم قرن وکالت دادگستری نشان داد که به حق استاد مسلم و بی همتای فن وکالت است.
متن مدافعات وی از لحاظ شیوایی، ایجاز و روانی جملات، همواره مورد توجه و استفاده وكلای جوان بوده است.
شریعت زاده از سال 1291 تا 1307 (ش.) به امور قضایی در عدلیه مشغول بود و از سال 1307 به بعد، كار وكالت در دادگستری را شروع كرد و بیش از 50 سال به آن اشتغال داشت و آنقدر در این كار صادق و درستكاری بود كه به نقل از یك نشریه حقوقی:
«هرگز دیده نشد كه استمداد مظلومی را نادیده بگیرد و در احقاق حق ضعفا كوتاهی و دریغ كند.»
شریعت زاده، در بسیاری از محاكمات جنجالی و تاریخی به وكالت پرداخت. یكی از این محاكمات، دفاع او از علی اصغر بروجردی (اصغر قاتل) بود كه سر و صدای فراوانی بر پا كرد (1313 ش.).
متن دفاعیات وی مورد تقدیر مقامات قضایی قرار گرفت و در نشریات حقوقی آن زمان به چاپ رسید و حتی به زبان فرانسه ترجمه شد.
چیره دستی او در دفاع از موكلین خود به حدی بود كه به نقل از یك قاضی بازنشسته:
«در آن سال‌ها، قضات و وكلای جوان، همواره سعی می‌كردند در زمان جلسات رسیدگی به پرونده‌های موكلین مرحوم شریعت زاده، حضور داشته باشند و از خطابه و شیوه وكالت او درس بگیرند. به بیانی دیگر، برای آنها زمان رسیدگی همانند كلاس‌های درسی حقوقی بود»
سید احمد شریعت زاده، پس از 86 سال عمر با عزت و پرتلاش، در سه شنبه 26 آذرماه سال 1347 (ش.) پس از یك بیماری كوتاه، چشم از جهان فرو بست.
وصیت نامه
نقل کرده اند چند روز قبل از مرگ آن مرحوم، تعدادی از اعضای هیئت مدیره کانون مرکز به عیادتش می روند که مرحوم شریعت زاده دیگر قادر به شناسائی افراد مزبور نبوده و به جایشان نمی آورد ولی همین که مطلع شد آنان چه کسانی هستند، از دیدن شان به گریه افتاده و سخت تکریمشان می کند و در باره وکالت دادگستری سخنان جالبی می گوید و اعضای خانواده خود را موظف دانسته که به طبقه وکلا که از افراد شریف و تحصیل کرده اند، احترام خاصی قائل باشند و به این ترتیب حضار را سخت تحت تاثیر قرار می دهد.
وصیتنامه ای از شریعت زاده خطاب به جامعه وكلا در سال 1347 (ش.) در نشریه‌ای حقوقی چاپ شده است كه برخی از مفاد آن خالی از لطف نیست.
پیام مختصر من به کانون وکلای دادگستری، همه وکلای دادگستری، همکاران و براداران شغلی من چنین است :
اگر وکلای دادگستری میهن عزیز ما ایران به اصول زیرین توجه فرمایند، نیرومندترین گروه خدمتگذار ملت ایران بشمار خواهند آمد:
1- هیچگاه مطالعه كتب علمی حقوقدانان نامی جهان را تا ممكن است ترك نكنید.
2- نشریه‌ها، بروشورها و كتاب های تازه‌ای كه نشانه تكامل دائم شعب علم حقوق است، به دقت مطالعه و خود را با تحولات و توسعه این علوم تطبیق پذیر نمایید.
3- به اصالت برتری حقوق و اصالت حقیقت در امور قضایی احترام كنید.
4- در دفاع از حقیقت و آزادی که در اعصار تاریخ میلون ها نفوس برای دفاع از آنها و یا تحصیل آنها قربانی شده اند با مراعات کمال ادب و بی نظری انجام وظیفه فرمایند. در این صورت نیرومند ترین گروهی خواهند بود که در جامعه اثر وجودی دارند و می توانند از ترقیات و تحولاتی که اکنون در ایران پیشرفت می کند پشتیبانی و در گسترش آن نقش بسیار مهم و موثر ایفا کنند.
5- اختلاف در امور نظری بین وكلا، نباید هیچ گونه اثر بدی در مناسبات و روابط برادرانه بین وكلای دادگستری داشته باشد و در پایان جلسات دادرسی ، همان رفتار محترمانه و صادقانه برادری شغلی بین آنها پا بر جا و مستحكم بماند.
6- چون حالم بسیار ناراحت و دردناک است دیگر نمی توانم چیزی جز آنچه در این باره نوشتم بنویسم و بار دیگر به کانون وکلای پایتخت و ایالات دیگر و به همه وکلای دادگستری برادران شغلی خود درود می فرستم و از باری تعالی پیروزی آنها را در خدمت به میهن عزیز و ملت ایران استدعا دارم.
اعتلای مقام وکالت و حفظ شئون وکلای دادگستری و مودت و اتحاد میان آنان، نزد مرحوم شریعت زاده اهمیت به سزا داشته و معتقد بود که تنها از این راه وکلا خواهند توانست به مقام و منزلتی که به حق باید در جامعه داشته باشند برسند و با چنین اعتقاد راسخ در هر فرصت و به ویژه ضمن خطابه های خود در میان همکاران، آنان را به تشکیل صف متحد و شکست ناپذیر تشویق و ترغیب می نمود.
کتاب چهره‌ها در تاریخچه نظام آموزش عالی حقوق و عدلیه نوین، عباس مبارکیان، چاپ اول، انتشارات پیدایش، تابستان ۱۳۷۷، وب سایت های مسیر ایرانی و ویکی پدیای فارسی و بانک اطلاعات حقوقی شخصی
دیدگاهتان را بنویسید