بیوگرافی دکتر امیرخان سپهوند، قاضی دادگستری و استاد دانشگاه

در سال 1313 در ده پير ( جغلوندي فعلی) خرم آباد متولد شد در 3 سالگي پدرش از دنيا رفت و از اوان كودكي با سختي هاي فراوان روبرو شد. دوران ابتدايي را در مدرسه بدر ماسور به پايان رساند. تا دوره سيكل را در خرم آباد با نمرات عالي و ممتاز گذراند اما به دليل شرايط زندگي مادر و …خواهران كوچك با وجود سن كم مجبور به ترك تحصيل و انتخاب شغل معلمي در يكي از ايستگاههاي راه آهن استان لرستان به نام ” مازو ” شد.

عشق به تحصيل و طلب علم او را از ادامه تحصيل بازنداشت بطوري كه مداوم با شركت در امتحانات متفرقه، از وقفه در تحصيل خود جلوگيري كرد و با نمرات عالي در كنار شغل معلمي، مقاطع تحصيل خود را تا ديپلم ادامه داد. پس از گرفتن مدرك ديپلم ادبي ، به خدمت سربازي عازم شد و بعد از فراغت از دوره نظام وظيفه، به شغل مسوول اداره آمار آموزش و پرورش استان لرستان منصوب گرديد . دو سال بعد با وجود موقعيت خوب شغلي و ازدواج و اسكان درشهر خرم آباد بازهم بي قراري براي كسب علم، باعث شد تا براي شركت در امتحان سراسري ورودي رشته حقوق دانشگاه به تهران بيايد و با رتبه عالي در رشته حقوق دانشگاه تهران پذيرفته شود.

دوره ليسانس حقوق را با علاقه و استعداد سرشار در دانشگاه تهران به اتمام رساند. علاقه و عشق او به رشته حقوق، عشق او به حق و عدالت بود و شيوه زندگيش در عرصه حقوقي جامعه گوياي مشي اعتقادي او بود.
دوره كارآموزي و تحصيل در تهران را در محضر اساتيد آن زمان سپري نمود. اولين پست قضايي خود را در دادگستري گلپايگان به عنوان داديار دريافت كرد ، سپس در شهركرد به سمت دادرسي دادگستري منصوب شد . كمتر از يك سال بعد بازپرس شهر كرد شد.

همزمان با خدمت در دادگستري، در امتحان فوق ليسانس رشته حقوق دانشگاه تهران پذيرفته شد و مشغول تحصيل گرديد. براي ادامه تحصيل بطور مداوم در رفت و آمد بين تهران و شهركرد بود كه در يكي از اين سفرها به دليل تصادف دچار شكستگي شديد از ناحيه پا گرديد و در بيمارستان بستري شد ، اما عشق به كار و مسئوليت پذيري او را در حالي كه هنوز پايش در گچ بود ، به ماموريت كاري براي تحقيق نزاعي ايل هاي محلي استان كشاند و در يكي از اين ماموريت ها دچار شكستگي مجدد پا شد و آثار اين صانحه و درد پا را تا آخرين روز عمر او را رها نكرد. در همان سال بر روي تخت بيمارستان حكم رياست دادگاه همايون شهر را دريافت كرد.
دو سال بعد بازپرس دادگستري شهر قزوين شد . و در همين زمان دومين مدرك فوق ليسانس خود را در رشته جرم شناسي از دانشگاه شهيد بهشتي دريافت كرد، سپس با سمت بازپرسي به شهر ري منتقل شد و در كمتر از شش ماه بعد بازپرس شعبه يك دادگستري تهران شد.
بعد از انقلاب موفق به كسب مدرك دكتراي حقوق گرديد و به سمت هاي ، رئيس دادگاه صلح ، دادگاه جنايي ، شعبه يك كيفري ، مستشار ديوان عالي كشور و نهايتا رئيس شعبه تشخيص ديوان عالي كشور شد .
وي از سال 1364 به طور رسمي مشغول تدريس در دانشگاههاي ايران از جمله دانشگاه شهيد بهشتي ، دانشگاه شيراز ، مشهد ، قم ، علوم قضايي ، علوم تحقيقات و امام صادق شد كه حاصل آن راهنمايي و مشاوره صدها رساله دانشگاهي در جامعه حقوقي ايران مي باشد.

آموزش قضات ضمن خدمت و كاراموزي قضايي از جمله كارهايي بود كه باعث شد تا به امروز، اكثر قريب به اتفاق نسل جوان تحصيلكرده حقوق و شاغلان دستگاه قضايي ما از تعليمات حقوقي او بي بهره نمانده باشند.
تجربه كاري توام با علم و تحصيل باعث شد تا بسياري از نامداران حقوق او را پدر حقوق جزاي ايران بدانند. دكتر سپهوند عالم فرهيخته و حقوقدان بزرگ زمان است كه عمر گرانمايه را در راه احقاق حق خلق گذراند.

خاطره دکتر محمود آخوندی از دکتر امیرخان سپهوند

دکتر سپهوند قاضی بسیار خوب و عالی مقامی بود که در کار قضات کمتر دچار اشتباه می شد. ایشان عضو کمیسیون آیین دادرسی کیفری بود و در جلسات کمیسیون نظرات برجسته ای را مطرح می کرد که معمولا مورد توجه قرار می گرفت. ایشان همچنین رییس کمیسیون آموزش حقوق جزای قوه قضائیه بود و خدمات ارزنده ای را در مدت فعالیت خود ارائه کرد.

 دکتر سپهوند در حقوق جزا نظریات و سبک متفاوتی داشت و در اغلب موارد به ویژه در زمینه قتل نظرات جالبی را ارائه می کرد و حرف اول را در این زمینه در کشور می زد. من خاطرات زیادی از ایشان دارم که ذکر آنها خالی از لطف نیست.

خاطره اول: خوب به یاد دارم در قبل از انقلاب یک پرونده کلاهبرداری در کمیسیون عرایض مجلس مطرح شده بود که در آن موسسه ای به بهانه اینکه عده ای از افراد را در لندن مشغول به تحصیل کند از آنان مبالغ کلانی پول گرفته بود ولی آن افراد موفق نشده بودند.

در دانشگاه های لندن مشغول به تحصیل شوند و به عنوان کلاهبرداری بر علیه آن موسسه شکایت کرده بودند . به همین دلیل تعداد زیادی از نمایندگان قصد داشتند، مسوولان این موسسه را تحت عنوان کلاهبرداری تحت تعقیب قرار دهند.

در آن زمان مرحوم دکتر سپهوند به عنوان نماینده دادگستری در مجلس حاضرشد و در مقابل نظر تمامی نمایندگان مقاومت کرد و با استناد به اینکه قرارداد مذکور از لحاظ حقوقی مشمول دامنه جرم کلاهبرداری نمی شود بلکه صرفا یک قرارداد مدنی است که کیفیت اجرای آن مطلوب نبوده حاضر به بازداشت متهمان نشد . ایشان در برابر خواسته غیر حقوقی تمامی نمایندگان ایستاد و نهایتا قرار منع تعقیب صادر کرد.

خاطره دوم: خاطره دیگری که از ایشان دارم این است که زمانی که ایشان از پایان نامه دکترای خود دفاع می کردند به خاطر برخی دلایل از ایشان خواستند تا پایان نامه اصلاح و مجددا تایپ شود ولی مرحوم به من مراجعه کردند و گفتند که هزینه تایپ مجدد پایان نامه را ندارند و من از دانشگاه خواستم هزینه تایپ را خود دانشگاه پرداخت نماید. در آن زمان ایشان سابقه ۳۰ سال خدمت قضایی داشت اما به قدری سالم بود که از لحاظ مالی تا این حد در مضیقه بود.

خاطره علیرضا مرادی از استاد

استاد مسلم قتل هاي عمدي و غيرعمدي در ايران بودند. بد نيست بدانيد ايشان از معدود دانشجويان حقوقي است که در دوران دانشجويي فرهنگ لغت انگليسي به فارسي چاپ کرده اند که نمونه ای از آن در کتابخانه دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری موجود است.

خوشبختانه، اين افتخار نصيبم شد تا هم در دانشکده حقوق دانشگاه شيراز و هم در دوره کارآموزي قضايي، در درس حقوق جزاي اختصاصي از محضر ايشان تلمذ نمايم. هنوز صدايش در گوشم ذمذمه مي کند و نيک بخاطر دارم که در روزهای پایانی اتمام کلاس کارآموزي قضايي ایشان بيان داشتند: کار قضايي به ويژه امور جنايي چنان شما را درگير خود خواهد کرد که وقتي در خارج از محيط کار هم که باشيد، ذهن شما مانند ساعتي از پيش تنظيم شده، براي کشف و راز معماي پرونده ها، بطور خودکار فعاليت مي کند. مثلاً اگر پرونده قتلی داشته باشيد براي کشف اين که قاتل کيست، چگونه، به چه انگيزه اي، به استناد چه دلايلي به قتل دست زده، انگيزه شخصی شهود در ادای شهات چيست، ارزش شهادت آنان چه ميزان است و … چه می باشد، دائماً ذهن شما اين امور را تحليل مي کند. هنوز چرخش مچ دستان و لبان استاد که براي تشريح دقايق اين امور حرکت مي کرد، چون فيلمي از خاطرم مي گذرد.
جزوات دانشگاهي و کارآموزي قضايي و همچنين خاطرات تدريس ايشان از جمله سرمايه گرانبهاي استاد نزد شاگرداني چون بنده است. در میان دانشجویان مشهور بود که نمره 10 کلاس جزای ایشان برابر با نمره 20 کلاس درس فلان استاد است.

دکتر سپهوند در صبح 22 خرداد 1384 براي اينكه مثل هرروز پيش از 8 صبح در محل كار خود در كاخ دادگستري ، ديوان عالي كشور حاضر باشد، با وجود خرابي آسانسور باز هم از تاخير سرباز نزد و به واسطه عشق خدمت به خلق خدا بر روي پله آخر ايستاده، دچار ايست قلبي شد و دعوت حق و معبود عدالت گستر خويش را لبيك گفت. روحش شاد.

منابع: بانک اطلاعات حقوقی شخصی و وبلاگ تخصصي حقوق و فقه